به نام خدا

 

 

 

زن در توسعه

 

 

 

 

تهیه وتنظیم :مریم سامع

 

 

 

 

عضوگروه علوم اجتماعی واقتصاد شهرستان شهرضا

 

 

 

 

 

تعریف توسعه:

 

توسعه فرایند ارتقاء واعتلای مادی ومعنوی جامعه درراستای اهداف ومقاصدمطلوب است که زمینه های مناسب رابرای تعالی همه جانبه انسانها فراهم میسازد.دراین تعریف چند نکته نهفته است:1_توسعه یک فرایند مستمر وهمیشگی است بنابراین جامعه ای که به مرحله نهایی توسعه رسیده باشد وجودخارجی ندارد

2_توسعه یک جریان چند بعدی است وبایدتمامی ابعاد حیات انسان ( بعد اقتصادی،بعد سیاسی، بعد فرهنگی،بعد روانی و....)قرار میگیرد

3_توسعه ابزاری است در جهت بهبود زندگی مادی_معنوی انسان پس انسان محور توسعه است

4_توسعه یک مفهوم نسبی است وبا قضاوت ارزشی همراه است

تفاوت مفهوم رشد وتوسعه:

اصطلاح رشد وتوسعه غالباً مترادف گرفته میشود درحالی که این دو دارای معانی متفاوتی هستند اولاً:رشد یک مفهوم کلی ویک بعدی است درحالی که توسعه یک اصطلاح چندبعدی است وبه تعبیردقیق ترمفهومی کمی وکیفی است ثانیاً: رشدبه معنی کمی بودن قابل سنجش واندازه گیری است درحالی که مفهوم توسعه به دلیل کیفی بودن به راحتی قابل سنجش واندازه گیری نیست .توسعه رانمی توان باشاخص های کمی نظیر درآمد سرانه،ازدیاد پس انداز،سرمایه گذاری وانتقال تکنولوژی پیش رفته ازجوامع مدرن به کشورهای عقب مانده جهان سوم اندازه گیری کرد چراکه علاوه بربهبودوضع اقتصادی وترقی سطح تکنولوژی [1]وازدیاد ثروت ملی بایستی تغیرات اساسی کیفی در ساخت اجتماعی ،سیاسی وفرهنگینیز پدید آید ثالثاً: مفهوم توسعه به دلیل کیفی بودن نسبی است پس نمی توان معیار کاملاًیکسانی برای همه جوامع در نظر گرفت

                                                                                انواع توسعه:

1_اجتماعی فرهنگی 2_اقتصادی 3_سیاسی

توسعه محصول زنجیره ای از فرهنگ های مختلف است که به همه پیوند خورده اند ولی زنجیرها از هم جداشدنی نیستند ولی مابرای بررسی آن ها به صورت نظری هرکدام ازانواع توسعه راجدا از این حلقه موردبررسی قرار می دهیم .توسعه فرهنگی فرایند ارتقاء شئون گوناگون فرهنگ جامعه درراستای اهداف ومقاصد مطلوب راتوسعه فرهنگی می نامند که بستر وزمینه مناسب رابرای رشد وتعالی انسانها فراهم می گردد

در این تعریف چند نکته مهم نهفته است ؟

1_منظور از شئون گوناگون فرهنگ ارزشها ،آداب ورسوم،قوانین،ئیدلوژی هاوغیره

2- توسعه فرهنگی یک جریان واقعی وهمیشگی است که نمی توان برای آن درجوامع انسانی حد نهایی معین کرد

3-توسعه فرهنگی یکی از ابعاد اصلی توسعه محسوب میشود به نحوی که زمینه را برای توسعه انواع دیگر فراهم می کند

4-علت توسعه فرهنگی کمال انسانها است

5-محوری ترین هدف در توسعه فرهنگی کمال انسانها است

به عقیده بسیاری از صاحب نظران نیروی انسان یکی ازمنابع اصلی توسعه است که شامل مجموعه افکار،عقاید،باورها،فرهنگ دانش به مهارت خلاقیت افراد میباشد زنان نه تنها نیمی از منبع این توسعه هستند بلکه ازدیربازپرورش دهنده وهدایت هردو نیمه این درمنبع بوده اند [2]وخواه نا خواه زنان درپی ریزی ابعاد انسانی توسعه نقشی اساسی دارند که این نقش میتواند مثب[3]ت ومنفی باشد از آنجایی که شخصیت وهویت انگیزه های افراد برپایه ارزش هاواعتقادات وباورها شکل میگیرد فرهنگ درنیروی انسانی وهمچنین درتوسعه عامل مهم وتعیین کننده است فرهنگ این میراث جهانی بشریت درهمه مکانها وزمانهایکسان نیست هرقاره ای،هرکشوری،هرشهری وهر دهی دارای ویژگی هایی است که در قاره ،کشور،شهروده دیگر مانند آن یافت نمی شود به عبارت دیگر شرایط ومقتضیات جغرافیایی،تاریخی،اقتصادی خانوادگی،اعتقادی ،سنتی وهنری هرجامعه ای باعث میشود که فرهنگ آن جامعه درعین حالی که بافرهنگ بشری هماهنگ است دارای ویژگیهای مختص به خود می باشد ومجموعه این ویژگیها هویت فرهنگی هر منطقه وهرجامعه رامشخص میکند وباتوجه به این شرایط ومقتضیات است که اندیشه ها بامرزبندی هایی مانند فرهنگ جهانی ،فرهنگ ایرانی،فرهنگ قومی وغیره مشخص می شود وقتی صحبت ازفرهنگ جهانی می شود منظورویژگیهای مشترک درتمام جهانیان است مثل عدالت،نوعدوستی،آزادی وغیره که همه ملتهای جهان آنراقبول دارند وبه عنوان یک هویت فرهنگی به آن احترام میگذارند بطورکلی مفهوم توسعه فرهنگی دراوایل 1980ازطرف یونسکو به عنوان یک سازمان فرهنگی درسطح جهان مطرح شد واین توسعه ازسایربخشهای توسعه مانند توسعه اقتصادی،توسعه اجتماعی وتوسعه سیاسی ازارزش وعضمت بیشتری برخوردار است ودرنیازهای غیر مادی انسان تأ کید دارد وبرای رسیدن به توسعه فرهنگی باید خرده فرهنگهای نامناسب راکنار گذاشت البته این به معنی گسستن وازبین بردن سنتهای گذشته نیست زیراسنتهای گذشته ذخیره تجارب گذشته یک جامعه است وبرای پیش رفت باید به آنهابهاداد توسعه بایدبر مبنای گسترش سنتها وتجارب گذشته انجام گیرد ونه براساس نفی آنها توسعه فرهنگی جریانی است که درآن سنتهای گذشته ازنوع وبراساس نیازها بازسازی میشود وتوانائیهای بلقوه انسانها شکوفا میشود وازاین جهت مفهوم هویت فرهنگی ازمفهوم توسعه جدا نیست

 

                                                                            توسعه اجتماعی:

توسعه اجتماعی ازمفاهیمی است که باچگونگی وشیوه زندگی افراد یک جامعه پیوندی تنگاتنگ دارد ودرصددبالابردن سطح زندگی عمومی ازطریق ایجاد شرایط مطلوب درزمینه های تغذیه، بهداشت ،مسکن،اشتغال،آموزش وچگونگی گذران اوقات فراغت می باشند توسعه اجتماعی وتوسعه فرهنگی مکمل یکدیگرند وتوسعه اجتماعی درصددایجاد بهبود دروضعیت اجتماعی افراد یک جامعه است که برای تحقق آن سعی درتغییر الگوهای دست وپاگیر رفتاری شناختن وروی آوردن به یک نگرش آرمان واعتقاد مطلوب تری است که بتواند پاسخگوی مشکلات اجتماعی باشد

                                                                           توسعه اقتصادی:

توسعه اقتصادی ازمفاهیمی است که اغلب بامفهوم رشد اقتصادی یکی دانسته میشود درحالیکه بین این دو مفهوم تفاوتهای قابل ملاحضه ای وجوددارد رشداقتصادی دربردارنده شاخصهای کمی اقتصادی است لیکن توسعه اقتصادی فرایندی پیچیده تراست به گونه ای که این مفهوم به مفاهیمی مانند تغییر وتحولات اقتصادی نزدیکتر است تامفهوم رشد اقتصادی یکی ازدانشمندان معتقداست که توسعه اقتصادی عبارت است ازکاربرد منابع تولیدی به نحوی که موجب رشدمداوم درآمد سرانه دریک جامعه بشود وفرایندی است که باکمک علم وتکنولوژی تولید رااز وضعیت سنتی بع وضعیت مدرن تبدیل می کند درمجموع می توان گفت توسعه اقتصادی [4]فرایندی است که درآن شالوده های اجتماعی-اقتصادی جامعه دگرگون می شود وحاصل این دگرگونی وتحول دردرجه اول کاهش نابرابری های اقتصادی وتغییراتی درزمینه های تولیدی توضیح والگوهای مصرف جامعه خواهدبود که به منظور توزیع عادلانه درآمد ملی وبهبود سطح زندگی ملت به استقرار نهادهای سیاسی –اجتماعی واقتصادی مبتنی برشرایط جدید پرداخت برای دستیابی به منابع اقتصادی سه عامل سرمایه-تکنولوژی ونیروی انسانی ماهرلازم است مارکس معتقد است درقرن18 اگرانباشت سرمایه وانقلاب صنعتی نبود توسعه اقتصادی تحقق پیدا نمی کرد چون شرط لازم انقلاب صنعتی نبود توسعه اقتصادی تحقق پیدانمی کرد چون شرط لازم انقلاب صنعتی و توسعه انباشت سرمایه بود مارکس معتقداست تفاوت بین تولیدواقعی ومصرف واقعی منجربه 

پس انداز یاانباشت سرمایه میشود وانباشت سرمایه حاصل توسعه تجارت اعم از داخلی وخارجی وافزایش سود بازرگانی است مارکس می گوید ارزش مازاد سرمایه دار راسرمایه دارمی کند یعنی تفاوت قیمت کلی باقیمتی که جهت دستمزد واستهلاک ماشین هزینه شده است که نرخ استثمار هم می گویند

                                                                           توسعه سیاسی:

توسعه سیاسی ازمفاهیمی است که بعدازجنگ جهانی دوم درادبیات توسعه مطرح شده است وحوضه بحث مهمی درعلوم سیاسی وجامعه شناسی سیاسی محسوب می شود درارتباط بااین دیدگاه موضعگیریهای مختلفی انجام شده است گروهی ازافراد توسعه سیاسی رابه معنای غلبه الگوی رفتاری نوین برالگوی رفتاری سنتی می دانند به نظربرخی دیگر ازافرادتوسعه سیاسی شرایط سیاسی لازم برای توسعه اقتصادی وصنعتی است بدین ترتیب توسعه سیاسی ایجاد شرایط سیاسی وحکومتی لازم برای تحقق فعالیتهای اقتصادی بیشتراست مفهوم دیگرتوسعه سیاسی تأکید برکارایی حکومت واجرای سیاست های امنیتی می باشد ازدیدگاه دیگرتوسعه سیاسی رابه عنوان ایجاد یک دولت وملت باکارایی دردنیای نوین می دانند درمجموع توسعه سیاسی فرایندی است که زمینه لازم رابرای نهادی کردن تشکل ومشارکت سیاسی فراهم می کنند که حاصل آن افزایش توانمندی واقتداریک نظام سیاسی است

 

                                                                       حق توسعه وتحقق آن:

تمام کشورهای جهان بایدبتوانند ازفرایندتوسعه بهره مند شوند وازنیروی انسانی خود برای بهره مندی هرچه بیشتر ازمنابع وتکنولوژی استفاده کند توسعه ودگرگونی های اجتماعی ،اقتصادی، سیاسی وفرهنگی درکشورهای درحال توسعه مانند کشورهای توسعه یافته نیازمند تحقق دگرگونی های مناسب وبهینه درزمینه جمعیت ،شهرنشینی وآموزش وپرورش می باشد نظریه پردازان وابستگی معتقدند علت اینکه درجهان امروز کشورهای توسعه یافته وتوسعه نیافته یاعقب نگه داشته شده بوجود آمده است زنجیره روابط استعماری است زنجیره ای که عبارت است ازاستخراج منابع کشورهای درحال توسعه وسپس انتقال مازادآن به کشورهای صنعتی

علل عقب ماندگی کشورهای توسعه نیافته ازنظر باران:

1-علل خارجی یا بیرونی 2-علل داخلی یادرونی

1-علل خارجی: جامعه شناسان از جمله پل باران علت اصلی عقب ماندگی کشورهای توسعه نیافته را دربافت خاص وابستگی این کشورها به قطبهای سرمایه دارمی دانند ومعتقدند این رابطه بسیار نابرابروناعادلانه است پل باران معتقد است عوامل خارجی،عوامل تعیین کننده وعوامل داخلی عوامل تشدید کننده درایجادشکاف بین جوامع توسعه یافته وتوسعه نیافته می باشند ومعتقدند اگرروابط استعماری بین کشورها وجود نداشته باشد هیچ تعارضی ازنظر توسعه یافتگی بین جوامع بوجود نمی آید مثال:پل باران بامطالعه تاریخ هند وژاپن بیان می کند که نقش استعماردرتوسعه نیافتگی هند موثربوده وازطرف دیگر فقدان یک گذشته استعماری درژاپن به توسعه یافتگی بین جوامع به وجودنمی آید باران معتقد است ژاپن تنها کشور آسیایی است که تحت استعمار کشورهای سرمایه داری اروپای غربی وامریکاقرارنگرفت وفرصتی برای توسعه واستقرار ملی پیدا کرد چون ژاپن برای کشورهای غربی جذابیت نداشت وتوانست جریان رشد وپیش رفت خود رادردست خود بگیرد پس نتیجه میگیریم اگر عامل خارجی وجود نداشت جریان مادی تاریخ راه خود را ادامه می داد وپیشرفت به خودی خود حاصل می شد

                                 عوامل داخلی یادرونی توسعه نیافتگی از نظر پل باران:

1) مصرف اضافی جامعه:پل باران برای تعریف مصرف اضافی جامعه ازتعریف مصرف ضروری مدد میگیرد ومصرف اضافی را به معنای تخطی از مصرف ضروری میداند

2)کارکنان غیر مولد:غیرمولدعبارت از فعالیتهای که صرف تولید اجناس خدماتی میشودوتقاضا برای آنهارامیتوان مختص شرایط ومناسبات سرامایه داری دانست تعدادنسبتأزیادی ازکارگران غیرمولدبه تولیدمصنوعات تجمل مظاهرخودنمایی ونشانه های تفاخراجتماعی اشتغال دارندبقیه کارمندان دولتی ونظامی وتعداد کمی هم درشغلهای مو[5]لدمشغول به کارهستند

3)هدررفتن محصول به علت بی بندوباری وسوءاداره دستگاه های تولیدی:که باوجوداینکه نیروی انسانی ومواد اولیه دراین کشورها وجود داردولی بخاطر عدم وجود مدیریت صحیح نمیت[6]وانند ازنابسامانی ها وحیف ومیل های تولیدی جلوگیری کنند

4) عدم تولیدمحصول به علت بیکاری ناشی از هرج ومرج تولید وعدم آگاهی ازمیزان تقاضا :

با توجه به مطالب ذکر شده که علت توسعه نیافتگی کشورها راعواملی درونی وخارجی میدانستند ماباید برای تحقق توسعه ودستیابی به توسعه اقتصادی،اجتماعی موانع موجود را ازسرراه برداریم که مهم ترین عامل وجود رابطه استعماری بین کشورهای توسعه یافته وتوسعه نیافته است هرچه کشورهای توسعه نیافته درروابط بین المللی تابع کشورهای توسعه یافته باشند ودرجهت منافع آنها قدم بردارند این فاصله بیشتر می شود و دستیابی به توسعه غیر ممکن می گردد ولی اگر افراد یک جامعه به خود باوری برسند و یا اتکاء به توانایی های ملی خود در جهت رشد و تعالی و عدم وابستگی قدم بردارند زمینه برای تحقق توسعه اقتصادی ،اجتماعی فراهم می شود همجنین در رابطه با عوامل داخلی با صرفه جویی در مصرف و بکار گیری نیرو در بخشهای مولد و جلوگیری از به هدر رفتن محصولات می توانند موجب توسعه جامعه باشد.

 

فصل دوم:

جایگاه زنان در جامعه ی امروز:

زن نه صرفاً به قصدبرابری با مرد که باید به عنوان موجودی زنده بیدارومسئول که خداوند نیز به قدر توانائیش براو تکلیف میکند که خودرادریابد وبراساس اراده خویش منشا حرکت-فکروعمل گردد نگاهی به نقش زن دراین سطوح حتی درجوامع پیش رفته که به مرحله بهره مندی ازنیروی زنان درعرصه های مختلف اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی رسیده اند وموجب اشتغال نسبتاً زیاد زن شده است نشان میدهد که حضوروی درکانونهای قانون گذاری_سیاست گذاری_برنامه ریزی ومشاغل ارشد اجرایی بسیارکمرنگ می باشد دراکثر کشورها زنها تنها بخش کوچکی(بین10تا30 درصد)ازقسمتهای مدیریتی رااشغال می نمایند وتعداد کمتری (کمتراز5درصد)به بالاترین پستها دست می یابند درجهان غربی باآنکه بیش از40 درصد نیروی کاررازنان تشکیل می دهند تنها 2درصد ازاعضای هیأت مدیره شرکتهای بزرگ زنان می باشند درآلمان درسال 1986تنها5/1 درصد ازمدیران ارشدزن بودند این امکان درکشورهای درحال توسعه به مراتب کمتربوده و همچنین اعتقادوباور اجتماعی نسبت بهنقش فعالانه زن شکل جدی خودرابازنیافته است باوقوع انقلاب اسلامی که حضور نسبتاً فعال زن مسلمان ایرانی رادربسیاری ازصحنه های سیاسی –اقتصادی- اجتماعی وفرهنگی سبب گشت انتظار تحرک علمی وعملی بیشتر درسطوح بالاتر نهادهای اجتماعی را می طلبد خصوصاً این باور هنگامی تقویت می شود که بپذیریم زن می تواند باارتقا توانا ئیهای خویش درجهان پرتلاطم امروز که همواره درپی یافتن حلقه های گمشده ارزشهای معنوی واخلاقی است الگو ساز ونمونه باشدبااین همه درآمار وارقام نقش زن درسطوح قانون گذاری سیاست گذاری واجرایی کشور به عنوان مدیرومدبربسیار کم بوده وزمینه های لازم جهت رشد وباروری او دراین ارکان وکسب جایگاه مناسب فراهم نگردیده است مثلاً تعداد زنان به عنوان نمایندگان مجلس انگشت شماراست وهمچنین درپست های وزارت دیده نمی شود بلکه دربعضی مواقع به عنوان مشاورین وزیر انتخاب شده است البته دربعضی ازمشاغل حضورزنان دارای مدرک تحصیل فوق دیپلم وبالا تربه کل زنان شاغل دراین بخش حدود 5/19درصدبوده است درحالی که این نسبت درسال1372به34درصد ارتقاء یافته است به طورکلی برای افزایش نقش وارتقاء نقش وجایگاه زنان درجامعه ابتداباید که حضورزنان دراجتماع گسترش یابد تانقش موثر آن درصحنه های مختلف سیاسی ،اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی را به اثبات رساند زیراتا زمانی که زمینه وشرایط لازم جهت حضور فعال وموثرزن درجامعه برقرار وباورواعتقاد اجتماعی لازم دراین موردفراهم نگردد بی شک حضوراودر حوضه های مختلف تصصمیم گیری مشکل خواهد بود لازمه حضورزن به عنوان قشری ازجامعه که همواره فکر،ذهن،توان ونیرویش به کناری گذاشته شده واکنون درمعرض شکوفایی است توسعه ظرفیت فکری وعمل او می باشد تابتواند درموقعیت های مختلف ضمن تشخیص جایگاه خویش دراداره ورهبری محیط پیرامون خود ازقوه تشخیص اراده اش به خوبی بهره گیردوباتوان مندی هرچه بیشترایفای نقش نماید

نقش زن درخانواده امروزی

زنان جامعه ماعلاوه برنقشهای اجتماعی که درجامعه به عهده دارند نقشهای حساس ومهم دیگری نیز برعهده دارند که دراکثر موارد شکلی پنهان دارد این نقش شامل مسئولیت زنان درتعلیم وتربیت فرزندشان که نیروی انسانی آینده جامعه هستند می باشد البته هیچ گونه آماروتحقیق رسمی درزمینه حجم وفعالیت زنان درتعلیم وتربیت افراد خانواده ازجمله فرزندان دردسترس نیست ولی شواهد موجود نشان میدهد که زنان جامعه مامهم ترین نقش را درتعلیم وتربیت فرزندانشان برعهده دارند وتلاش آنان به افزایش کیفیت وکارایی نیروی انسانی آینده جامعه منجر میشود نقش زنان درخانواده ودرارتباط با فرزندان به دوبخش تقسیم می شود

نقش زنان در آموزشهای غیر رسمی فرزندان:زنان درآموزشهای غیر رسمی مانند آگاه نمودن فرزندان نسبت به تاریخ و فرهنگ دادن اطلاعات دینی ومذهبی به فرزندان ،آگاه ساختن آنها به مسائل اجتماعی وروابط انسانی است .

نقش زنان درآموزشهای رسمی فرزندان:زنان جامعه ما درآموزشهای رسمی فرزندان نیز نقش اساسی ومهمی دارند آنها معمولاً همراه وپا به پای معلم به امرتعلیم وتربیت فرزندان می پردازند وبخشی ازآموزشهای رسمی رادرمنزل برعهده میگیرند درواقع آنهاکمک یارمعلمین درخارج ازمدرسه هستند این امرمخصوصاً درموردزنان باسوادبیشتر صادق می باشد نقش مادران باسواد درآموزشهای دوره دبستان بسیارچشمگیر است آنهادرآموزش دروس مختلف ریاضیات ،ادبیات، تاریخ وجغرافی وغیره به یاری معلمان می شتابند ونظربه اینکه آموزشهای آنان انفرادی ومستقیم است وازسوی دیگرهمراه با عشق ومحبت می باشد بسیارموثر وثمربخش است این مشارکت درامرآموزش وپرورش رسمی کودکان چندین ساعت از وقت زنان رابه خود مشغول می دارد در کناراینگونه مشارکت مستقیم زنان جامعه ماگاه بطور پنهان تر درآموزش رسمی فرزندانشان مشارکت می کنند آنهادربسیاری از موارد مسئولیت نقل وانتقال فرزندان رابه کلاسهای آموزشی ازجمله زبان،کامپیوتر وکلاسهای تقویتی برعهده دارند وتصویب کننده امرتعلیم وتربیت نیروی انسانی آینده جامعه هستند امامتأسفانه هنوز هیچ یک ازموارد فوق به طور رسمی جزءفعالیتها ومشارکتهای زنان درامرتعلیم وتربیت درنظرگرفته نشده است دراین زمینه جامعه می بایست آگاهی های لازم راکسب کند واینگونه فعالیتها وازخودگذشتگی های زنان راارج نهد

نقش زن درفرهنگ سازی اجتماع به طور کلی درزندگی خصوصی:

نهضت های جهانی زنان ازسالهای بین جنگ جهانی اول ودوم آغاز شد ودردهه های اخیر زنان جهان تلاش زیادی درجهت تحول درفرهنگ های سنتی جوامع داشته اند وبرای تحقق این خواسته جشنهای مختلفی به صورت منطقه ای وجهانی انجام شده است نهضتهای جهانی فمنیستها نهضتی است که ریشه آن به سالهای بعدازجنگ جهانی اول برمی گردد وسالهای که به واسطه مشکلات اجتماعی زنان نیزبه کاروتلاش فراخوانده شدند ولی درطول فعالیت دریافتند که نه حقوق همسان بامردان اروپایی دارند ونه میزان کارآنها به همان اندازه است وموردسوءاستفاده قرار گرفته اند بنابراین باندای دفاع ازحقوق زن تشکلهای فمنیستی درسراسراروپا رواج یافت به تدریج موضوع دفاع ازحقوق زن شکلی جهانی گرفت تاجایی که به عنوان یکی ازموضوعات قابل توجه درسازمان ملل مطرح شد ونشراندیشه های مربوط به احیای حق زن درآمریکای جنوبی ،اروپا وآسیا باسنتهاوقوانین حاکم برآن کشورهادرهم آمیخت ونوع خاصی ازاعتراف راشکل داد که در جامعه متناسب باویژگی های ملی وفرهنگی واجتماعی آن جامعه این نهضتها رشدیافت درحوضه فرهنگ زنان درمقابله باتبعیض جنسی دررسانه ها می پرداختند درحالی که درفرانسه فمنیستهادر برابر هرگونه تعرض که باعزت وشرف زنان مغایرت داشت مقابله می کردند درآمریکافمنیستها کتابهای درسی راباز نویسی مینمودند تانقشهای دوجنس رادرآن بصورت منصفانه نشان دهند ازطریق سینماوتئاتروغیره رفتارهای سنتی میان زن ومرد رابه سوال کشیدن ودربخش انتشارات زنان فمنیست مجلات وروزنامه هایی رابه چاپ رساندند ودرآن ازحقوق زنان دفاع می کردند اثرات فرهنگی این نهضتها درجوامع جهانی متفاوت بود وهرجامعه به فراخور حال خود به نحوی دراین نهضت مشارکت می کردند وکم کم این نهضتهای جهانی جایگاه رسمی خود رادردولت ها پیدا کرد وهمه ملتها نیز به حقوق زن توجه خاصی رامبذول داشتند راه یافتن زنان به مراکز تصمیم گیری وانتخاب آنها به عنوان نخست وزیر ورئیس جمهور درکشورهای انگلیس وفلیپین دردهه های اخیر تغییر درقوانین مدنی واجرای آن توسط دولتها رابه دنبال داشت ودولتها تصمیماتی رادرجهت ایجاد تحصیلات آموزشی،بهداشتی ورفاهی برای ورود زنان به قلمروهای دسترسی به کادر برابری دستمزدهاو... رااتخاذ کردند افزایش روز افزون زنان درده های مختلف شغلی بخصوص مشاغلی که برای قرن21به عنوان مشاغل کلیدی نامیده شده اند مانند شغلهای اطلاعاتی،اشتغال درسطح بین المللی درمیان زنان وزمینه ای بود برای مشارکت جدی زنان درفعالیتهای اجتماعی ،جوامع مختلف در بوجود آمدن فرهنگ جهانی نقشهای مختلفی دارد ازجمله کشورهایی که می توانند درفرهنگ سازی نقش داشته باشند کشورهای ایران ،آمریکا،چین رانام برده اند که کشورهای آمریکایی وارپایی به خاطر وجود فرهنگ های بی مایه که خود اندیشمندان غربی به آن اعتراف میکنند قدرت جهانی شدن راندارند واندیشمندان غربی اعتراف میکنند که باوجود اینکه کشورهای آنهااز نظر اقتصادی برکشورهای دیگر برتری ونظارت دارند ولی ازلحاظ فرهنگی نتوانستند فرهنگ فراگیر وجهانی ایجاد کنند درمقابل آن جوامع اسلامی بخاطر غنای فرهنگ اسلامی در همه ابعاد از جمله مسائل مربوط به زنان ونشانگر افرادی متهد وتوانمند درسطح جهان است واگرزنان اندیشمند ومتعهد ایرانی توانمندی درابراز این فرهنگ رادرسطح جهان نشان دهند درقرن های آینده می توانند متولیان همسان سازی جهان شناخته شوند

تعامل روابط زن ومرد درزندگی:

تاقبل ازشروع جنبشهاونهضتها برای دفاع ازحقوق زنان روابط استعماری برروابط زن ومرد حاکم بود ومردان خودراحاکم همه چیزمیدانستند ومعتقدبودند زنان باید مطیع وفرمان بردار باشند تحقیقات نشان می دهد که انگیزه به پیشرفت انگیزه ای است که بچه هارادرسالهای اولیه زندگی قدرت مند مینماید واین انگیزه ازهمان سالهای اولیه زندگی کسب میشود مثلاًدرحدود سن 10-8 سالگی درنتیجه رفتار پدرومادر واطرافیان با یکدیگر وباکودک این انگیزه تقویت می شود دراین تحقیقات مشخص شده است که پسرانی که انگیزه پیش رفت زیادی دارند ازخانواده هایی هستند که پدر ومادر انتظارات وآرزوهای بیشتری رابرای آنهاداشته ویاگرمتر وصمیمیتربااوبرخورد کرده ودرواکنش نسبت به آنان مثبت تربوده اند مادرانی که به هردلیل(وضعیت فرهنگی ،شرایط اجتماعی واقتصادی )درخانواده اقتدار لازم را داشته اند ودرتقویت انگیزه پیش رفت فرزندان خود نقش اساسی را ایفا نموده اند مک کله الگوی خانواده برابر انگارانه رابرای نوسازی وشکل گیری انگیزه نیاز به پیش رفت ضروری میداند درحالی که این فرم ازخانواده با شکل رایج خانواده پدر سالاری درکشورهای عقب مانده درتضامی باشدمک کله معتقد است که مادران درایجاد انگیزه پیش رفت درتربیت فرزندان خود ازراههای گوناگونی مثل تعریف افسانه هاوداستانها نقش بسیار مهمی دارد چون بزرگترها بویژه مادران داستانهایی را میگویند که باارزشها ونگرشها وانتظارات آنها تطابق وهمگانی  دارد وباآنچه برای آنها مهم است سازگار می باشد اگربزرگسالان تحرک اجتماعی راقبول نداشته باشند وتسلیم شدن را بر پرسش وکنجکاوی ترجیح دهندد استانهایی که به بچه ها منتقل می کنند درهمین جهت خواهد بود انگیزه پیش رفت از طریق جامعه پذیری حاصل میشود درجامعه ای که دختران( مادران آینده) درفرایند جامعه پذیری به گونه ای اجتماعی شده اند که مطیع وفرمان بردار باشند واظهار نظر نکنند چگونه میتوانند انگیزه پیش رفت را درفرزندان خود ایجاد کنند درخانواده مردسالارانه فرصتهای مناسب برای تغییر ونوسازی درنیمی از جامعه یعنی زنان فراهم نمی شود پس نتیجه میگیریم روابط زن ومرد در خانواده وجامعه مبتنی بر برابری ورعایت حقوق یکدیگر باشد تازمینه ای برای پیشرفت وتوسعه خانواده وجامعه فراهم شود

 

فصل سوم :راهبردهای توانمند سازی زنان درپیش روتوسعه پایدار

برای توانمند سازی زنان ازروشهای مختلفی استفاده شده است که یکی از مهم ترین آنها تشکیل (کنوانسیون محو کلیه اشکال تبعیض علیه زنان )می باشد دولتهای عضو کنوانسیون باعنایت به اینکه منشور ملل متخذ برپایبندی برحقوق اساسی بشر مقام ومنزلت  هرفرد انسانی وبرابر حقوق زن ومرد تأکید دارد وباتوجه به اینکه اعلامیه جهانی حقوق بشر براصل جایز نبودن تبعیضی تاًکید داشته واعلام میدارد که کلیه افراد بشر آزاد به دنیا آمده وازنظر منزلت وحقوق یکسان بوده وبدون هیچ گونه تمایزی ازجمله تمایزات مبتنی بر جنسیت حق دارند ازکلیه حقوق وآزادیها مندرج دراین اعلامیه بهره مند شوند وبا عنایت به اینکه دولتهای عضوکنوانسیون حقوق شهر متهد به تضمین حقوق بابر زنان ومردان دربهره مندی از کلیه حقوق اقتصادی، اجتماعی،فرهنگی،مدنی وسیاسی می باشند وبایاد آوری اینکه تبعیضات علیه زنان ناقص اصول برابری حقوق واحترام به شخصیت بشر می باشد ومانع شرکت زنان درشرایط مساوی با مردان درزندگی سیاسی ،اجتماعی اقتصادی وفرهنگی کشورهای خود ونیز گسترش سعادت جامعه وخانواده شده وشکوفایی کامل استعدادهای زنان درخدمت به کشورهای خود وبشریت رادشوارتر می نماید وبانگرانی از اینکه زنان درشرایط فقروتنگد ستی حداقل امکان دسترسی رابه موادغذایی بهداشت،تحصیلات،آموزش وامکانات اشتغال وسایر نیازها دارندوبااعتقاد براینکه تشکیل نظام نوین اقتصاد بین المللی بر اساس مساوات وعدالت درتحقق بیشتر وبرابری بین مردان وزنان نقش مهمی راایفا میکند وبرای ازبین بردن تبعیض نژادی وتحکیم صلح وامنیت وخلع صلاح اتمی بایدبه مساوات کامل بین زنان ومردان دسترسی پیداکنیم ورفاه جهانی وبرقراری صلح ورسیدن به یک کشور کامل مستلزم شرکت یکپارچه درتمام زمینه ها درشرایط مساوی بامردان است بادرنظر گرفتن سهم زنان در تحقق رفاه خانواده وپیش رفت جامعه که تاکنون به طورکامل به رسمیت شناخته نشده است اهمیت اجتماعی نقش والدین وخصوصاًمادر خانواده ودرتربیت کودکان وبا آگاهی ازاینکه نقش زنان درتولید مثل نباید اساس تبعیض بوده بلکه تربیت کودکان نیازمند اشتراک مسئولیت بین زن ومرد جامعه بطور کلی می باشد وبااطلاع ازاینکه تغییردر نقش سنتی مردان وزنان درجامعه وخانواده برای دستیابی به مساوات کامل میان زنان ومردان ضروری است کشورهای عضو این کنوانسیون مصمم شدند که کلیه اصول مندرج دراین اعلامیه را بامدیریت بکار گیرند وباتوانمند ساختن زنان زمینه را برای توسعه جامعه فراهم سازند سازمان ملل متحده همواره تاًکید کرده است که ترویج حقوق بشر بایستی منجربه رفع کلیه اشکال تبعیض براساس جنسیت شود وزنان راقادر به مشارکت کامل درزمینه حیات مدنی،سیاسی،اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی نماید مجمع عمومی سازمان ملل متحد باشناخت اهمیت سهم زنان درتوسعه وصلح باعنایت به اینکه دربسیاری از نقاط جهان زنان هنوز هم ازحقوق مساوی برخوردارنیستند دوره 1976تا1985 رابه عنوان دهه سازمان ملل برای زنان اعلام کرد تاازجشنهای ملی زنان درسراسر جهان حمایت نماید مهم ترین دستاورد دهه زنان تصویب کنوانسیون رفع کلیه اشکال علیه زنان درسال 1979 وورود آن به مرحله لازم الاجرایی درسال 1981 بود که به موجب آن کمیتی رفع تبعیض علیه زنان جهت نظارت براجرای کلیه اصول مربوط به مساوات جنسی وتوانمند سازی زنان تشکیل گردید

حل تبعیض علیه زنان ازطریق تعامل بین زنان ومردان:

 

درابتدا مفهوم زن نشان دهنده تفاوت های زیست شناختی میان زن ومرد بود ولی باجهانی شدن مسئله تبعیض علیه زنان وتلاش برای کسب برابری ورواج عدالت درجامعه تغییر نگرشی در مباحث اجتماعی نسبت به موضوع اتفاق افتاد که به جای مفهوم زن جنسیت به کار رفت این مفهوم جدید محور بحث رادربررسی مشکلات زنان درمتن روابط اجتماعی میان زنان ومردان جستجو می کند براین اساس تحقیر وتبعیض علیه زنان درشبکه روابط اجتماعی ودرکل جامعه معنا پیدا می کند زیرادردو دنیای جدای زنانه ومردانه اصل مشکلات نادیده باقی می ماند دررویکرد جنسیتی پذیرفته شده است که اگر زنان ومردان نقشهای متفاوتی رابه عهده گیرند فقط بخاطرتفاوتهای زیست شناختی نیست بلکه تحت تأثیر ایدئولوژی جوامع گذشته تاریخی ،عوامل قومی،اقتصادی وفرهنگی قرار می گیرند وبخاطر همین نحوه شکل گیری اجتماعی این نقشها درجامعه های گوناگون ودرطول زمان متفاوت ودرحال تغییر است ودربرنامه ریزی وتفکیک نقشها باید به این دو اصل اهمیت داد 1-درهمه جوامع تفکیک وتقسیم نقشها پایه زیست شناختی ندارد بلکه براساس روابط اجتماعی وتفاوت محیطهای فرهنگی است 2- این تفاوتها پیوسته درحال تغییرند

رویکرد جنسیت وتوسعه به جای زن وتوسعه

[7]

مفهوم زن درتوسعه دردهه 1970 اولین بار کمیته زنان انجمن توسعه بین المللی که متشکل از جمعی از زنان متخصص حرفه ای درشته توسعه بود بکار گرفت طرفداران این موضوع کوشیدند تانشان دهند که چگونه طی چند دهه بعد از پایان جنگ جهانی دوم درکشورهای عقب مانده زنان ازفرایند توسعه به عنوان مشارکت کننده وبرخوردار شونده ازنتایج آن به دور نگه داشته شده اند نظرکلی این بود که زنان منابع ناشناخته ای هستند که می توانند سهم چشمگیری ا[8]زامکانات اقتصادی توسعه رادرکشورها فراهم سازند وازمنافع آن برخوردار شوند دررویکرد زن درتوسعه امتیازاتی به زنان دادند ودنیای برای زنان درکنار دنیای مردان ساختند مانند فراهم کردن زمینه خود اشتغالی زنان درفضای خصوصی ( خیاطی درخانه) درمقابل اشتغال مردان درفضای عمومی وهمچنین تجمع زنان جدا ازمردان مثل تعاونی های روستایی زنان درمقابل تعاونی های روستایی مردان ولی رویکرد جنسیت درتوسعه نحوه برخوردریکرد قبلی را ردمیکندومعتقد است جداسازی زنان موجب غافل شدن ازمشکل اصلی می شود ومعتقدند ترکیب زنان درفرایند توسعه درمحیطی جدااز مردان وبدون روابط اجتماعی بین آنها درخانواده وجامعه امکان پذیر نیست وبایددرارتباط اجتماعی متقابل حقوق آنها رعایت شود وبه جای جدا کردن زنان ازمردان برای احقاق حق آنها باید به توانمند سازی زنان برای دستیابی به توسعه پایدار پرداخت که راههای مختلف برای توانمند سازی زنان عبارتند از1-آموزش وبالا بردن سطح تحصیلات زنان 2-آموزش وتأمین سطح بهداشت فردی زنان 3-توانمند سازی زنان خود سرپرست وبی سرپرست 4-آموزش وآگاه سازی زنان جهت حفظ محیط زیست

آموزش وبالا بردن سطح تحصیلات زنان

 

براساس ماده 10کنوانسیون محو تبعیض علیه زنان دولتهای عضو کلیه اقدامات مقتضی جهت محوتبعیض علیه زنان رابه منظور اعضای حقوق مساوی بامردان درزمینه آموزش وپرورش به عمل خواهند آوردبویژه براساس مساوات بین زنان ومردان مواردزیرراتضمین خواهند کرد

الف) شرایط یکسان درزمینه آموزشهای فنی وحرفه ای وبراساس دسترسی به آموزش ودریافت دانش نامه درانواع مختلف موسسات آموزشی درمناطق شهری وروستایی این تساوی باید درآموزش پیش دبستانی،آموزش عمومی ،فنی حرفه ای وآموزش عالی ونیز دوره های حرفه ای مختلف تضمین شود

ب)دسترسی به برنامه درسی یکسان ،امتحانات یکسان فعالیتهای آموزشی دارای مهارتها وصلاحیت های یکسان ومحلها وامکانات آموزشی باکیفیت برابر

پ) ازبین بردن هرگونه مفهوم کلیشه ای ازنقش زنان ومرداندرکلیه سطوح ودراشکال مختلف آموزشی ازطریق تشویق به آموزش مختلط وسایر انواع روشهای آموزشی که نیل به این هدف را ممکن می سازد وبویژه ازطریق تجدید نظر درکتب درسی وبرنامه های آموزشی مدارس وتطبیق دادن روشهای آموزشی

ت) فرصتهای یکسان جهت بهره مندی از رتبه هاوسایر مزایای تحصیلی [9]

ث) فرصتهای مشابه برای دستیابی به برنامه های مربوط به ادامه تحصیل از جمله برنامه های عملی سواد آموزی بزرگسالان باهدف کاهش هرچه سریعتر شکاف آموزشی بین زنان ومردان

ج)کاهش درصد دانش آموزان دختری که ترک تحصیل می کنند وتنظیم برنامه هایی برای کاهش دانش آموزان دختر که دچار افت تحصیلی شده اند

درایران سطح سواد زنان نسبت به مردان پایین بود وطی سالهای اخیر درصدباسوادان افزایش یافته است درسال 1335 میزان باسوادی زنان درکل کشور 3/7 درصدومردها22درصد بوده است درسال 1370این رقم درزنانها به 67 درصد ودرمردهابه81درصد افزایش یافته است اگرچه افزایش چشمگیری داشته است ولی بازهم سهم زنان کمتراست واین وضعیت درروسناها وخیم تراست حال اگر به جای شاخص کل آموزش درمقاطع تحصیلی موردبررسی قرار گیرد اهمیت موضوع بهتر روشن میشود زیرا این امرکه نظام آموزشی زنان راتا چه حد درمقطع ابتدایی ،راهنمایی ومتوسطه تحت پوشش قرار داده درتوسعه معنای بسیار عمیق ترخواهد بود زنان برای مشارکت اجتماعی فعال به سطوح بالا تری ازآموزش درسطح ابتدایی نیازمند هستند درصورتی که سهم زنان درمقاطع بالا کمتراست وعلاوه براینکه تعدادی از دختران لازم التعلیم درمدزسه ثبت نام نمی کنند ( درروستا 15 درصد ودرشهرها حدود 7درصد)بادر نظر گرفتن مقاطع تحصیلی درمورد همین افرادی که ثبت نام کرده اند سهم پسران درهمه سطوح خصوصاً سهم بالا تر بیشتر ازدختران است درکنار شاخصهای کمی آموزش شاخص های کیفی راهم باید مورد توجه قرار داد سوالی که دراینجامطرح می شوداین است که آیا واقعاً کیفیت آموزش درکشور مادرجهت  رفع عقب افتادگی وکاهش نابرابری های جنسیتی است وآیا براساس نظریه نوسازی مادرانی راتربیت می کنیم که انگیزه پیشرفت رادرفرزندانشان ایجاد کنندبراساس تحقیقی که درمورد کتابهای ابتدایی انجام شد مشخص شد که بسیاری از اسامی دراین کتابها درقبل وبعد ازانقلاب مردانه هستند ودرمقابل چهار اسم مرد فقط یک اسم زن درکتاب ذکرشده وجالب اینکه بین پایه های تحصیلی واسامی زنان رابطه معکوس وجوددارد یعنی هرچه ازآموزش کلاس اول به کلاس پنجم می رویم از سهم اسامی زنان کاسته وبرسهم اسامی مردان افزوده می شود به طوری که نسبت 10به 1میرسدبه این ترتیب با بزرگتر شدن بچه ها اسامی زنان راازکتابهایشان حذف وحضورشان راکمرنگ می کنیم درکتب درسی قبل ازانقلاب تصاویر زنان بیشتر جنبه اقتصادی اجتماعی داشت ولی درکتابهای بعدازانقلاب جنبه اخلاقی وخانوادگی پیدا کرده است تصاویرزنان درحال ورزش حذف شده است فعالیتهایی که درکتابهای درسی دوران ابتدایی برای بچه هاعنوان شده اغلب مردانه ومربوط به مردان می باشد یادرواقع مشاغل مردان خارج ازخانه است وزنان درحال انجام کارهای خانه هستند باافزایش پایه های تحصیلی همین روشی که درمورد اسامی به کار برده شده است درموردتصاویر هم به کاررفته است تصاویرزنان کمکم از کتابها حذف شده وبه این ترتیب در آن دورانی که جامعه پذیری طبق عقیده نظریه نوسازی بچه ها ارزشهای رایج ومعمول درجامعه رامی پذیرندمی فهمند واجتماعی میشوند مابه بچه هاچیزی می آموزیم که مغایر باعدالت اجتماعی است وهمچنین با کاهش نابرابری های جنسیتی وایجاد فرصتهای مشارکت یکسان برای زن ومرد ضدیت دارد

 

آموزش وتأ مین بهداشت فردی زنان:

بر اساس ماده 25(اعلامیه جهانی حقوق بشر) حمایت ازحقوق بشر جزءاولویت های بشردوستانه می باشد ازدیدگاه سازمان ملل متحد تأمین کمک به قربانیان مناقشات یک وظیفه بشر دوستانه اساسی است گرچه این امر به طور سنتی جزء کارکردهای حقوق بشر محسوب نشده است ولی هیچ وقت تردیدی نیست که تأمین غذا ،مراقبت پزشکی وسیله مستقیم ومحسوس حمایت ازافراد بشر می باشدچارچوب حقوق بشر همچنین می تواند به تعیین عوامل موثر درارائه کمکهای بشر دوستانهوهمچنین عدم تبعیض نسبت به افراد نیازمند موثرمی باشد وهمچنین بر اساس ماده11و12 (کنوانسیون محو تبعیض علیه زنان)موارد زیر درموردزنان باید رعایت شود:

1-فرصتهای یکسان برای شرکت فعال وتربیت بدنی

2-دسترسی به اطلاعات آموزشی مشخص که تندرستس وسلامتی خانواده را تضمین می نماید از جمله اطلاعات وراهنمایی درمورد تنظیم خانواده

3-دولتهای عضو کلیه اقدامات لازم را درمورد محو تبعیضات علیه زنان درزمینه مراقبت بهداشتی آنان به عمل خواهد آوردتا دسترسی به خدمات بهداشتی ازجمله خدماتی که به تنظیم خانواده مربوط می شود براساس رعایت مساوات بین زنان ومردان تضمین گردد

4-دولتهای عضو علاوه برموارد بالا ارائه خدمات مناسب درارتباط بابارداری،بستری شدن برای زایمان ودوران پس اززایمان راتضمین خواهند کرد ودرموارد لازم خدمات رایگان ونیز تغذیه کافی رادردوران بارداری وشیر دهی دراختیار آنان قرار خواهند داد .

دررابطه بابهداشت زنان درایران تحقیقاتی انجام شده است البته براساس گزارشهای بین المللی درمورد تغذیه آمده است سالانه دردنیا13میلیون مرگ ومیر کودکان زیر5سال اتفاق می افتدکه 55 درصد آن ناشی ازسوءتغذیه است طبق گزارشات جهانی درکشور ما بیش از4 میلیون مرگ ومیرکودکان زیر5سال وجود دارد که حدود نصف ازکودکان ناشی از سوء تغذیه می باشد امادرمورد دختران به طور خاصی آداب ورسوم فرهنگی نقش مهمی راایفا می کند وموجب تشدید آن می شود زنان تغذیه شوهران را به تغذیه خود ترجیح می دهند وتغذیه مناسب پسرانشان را به تغذیه دختران ترجیح می دهند اطلاعاتی که درمورد کشورمادرسال 1370جمع آوری شده نشان می دهد که سوءتغذیه دردختران دوبرابرپسران است هم درجامعه شهری وهم درجامعه روستایی درجامعه شهری سوءتغذیه دختران 11درصد وپسران6 درصد ودرجامعه روستایی دختران 5/13 درصد وپسران7درصد میباشدبرای نمونه دراستان مرکزی سوء تغذیه پسران 11ودختران 18دصد می باشد ودرروستا وضع به مراتب بدتر است درهمان استان سوء تغذیه دختران روستایی 26 درصد وپسران نزدیک به 14 درصد است در مناطق محروم این وضعت بدترمیشود در روستای سیستان وبلوچستان سوءتهذیه پسران نزدیک به 36درصد ودختران 47 درصد میباشد باچنین ارقامی ازسوءدرایران به خصوص دختران که دوبرابرپسران است پژوهش رانسل سالم وفعال ومادران که بتوانند انگیزه پیش رفت رادرفرزندانشان ایجاد کنند انتظار دورازواقعیت است

3)توانمند سازی زنان خودسرپرست وبی سرپرست:

ازجمله اقداماتی که دراداره بهزیستی انجام میدهد حمایت اززنان بی سرپرست که دارای فرزند هستند میباشد خانواده هایی که فاقد سرپرست ومنبع درآمد هستند ودارای فرزندانی دانشجو یادرشرف ازدواج میباشند که به این خانواده ها درزمینه ها کمک هزینه تحصیل فرزندان ،هزینه جهزیه هزینه دارو و درمان ،اجاره منزل وغیره کمک میکند همچنین درزمینه خوداشتغال مثل پرداخت وام  به آنها وتهیه امکانات وهزینه های مورد نیاز برای کارهای دستی مثل قالیبافی یا بافتنی وغیره وآموزش آنها به صورت رایگان فعالیت میکند برای مثال دربهزیستی شهید نیکبخت دراصفهان درسال 1385 تاآذرماه 15نفربه این مرکز مراجعه کردند ازقبل هم 123 نفر بودند طبق تحقیقی که درشهرستان شهرضا درسال 1384 انجام شد 1200خانواده که 2552 نفرهستند تحت پوشش کمیته بهزیستی قرار گرفته اند میزان مستمری که کمیته امداد برای زنان وفرزندانشان قرار داده از ده هزار تومان تا سی هزار تومان که هر2ماه یکباربرای آنها پرداخت می شود متفاوت است

آموزش وآگاه سازی زنان جهت حفظ محیط زیست:  

باتوجه به رابطه بین عفونت وآلودگی باسلامتی واینکه انتقال بیماریهای عفونی وانگل بیشتراز طریق آب وغذا آلوده صورت می گیرد توجه به بهداشت محیط بویژه بهداشت محیط محل [10]سکونت خانوار مانند سری درمقابل این عوامل عمل میکنند وباکاهش آلودگی ها میزان بروز وشیوع بیماریهای عفونی وبه دنبال آن سوء تغذیه کاهش می دهد بنابر این آموزش زنان بویژه روستائیان درباره اهمیت بهداشت محیط خانه –اماکن عمومی محیط کار و... مهم است چون آگاهی زنان نسبت به بهداشت محیط زیست علاوه براین که موجب رعایت خودشان میشود فرزندان خود راهم آموزش می دهند درنتیجه موجب رعایت بهداشت توسط همه وبرخورداری ازمحیطی سالم می گردد

 

فصل چهارم:

شیوه های تأمین حق توسعه زنان :

 

حق توسعه حاصل یک تحول مفهومی درسازمان ملل است که با شناخت اینکه کشورهای در حال توسعه برای ایجاد شرایط لازم جهت برخورداری از حقوق بشر نیازمند همکاری پایدار هستند توسعه اقتصادی برای ایجاد حق توسعه کافی نیست وتوسعه چنانچه بدون احترام به حقوق بشر وحمایت قانونی باشد ناقص باقی خواهد ماند درسال1997 دبیر کل سازمان ملل متحد کوفی عنان درمورد اهمیت حق توسعه در مورد همه جوامع درسطح بین الملل صحبت کرد وبرروی رعایت آن تأکید ورزید توسعه پایدار وواقعی زمانی مقدور خواهد بود که حقوق سیاسی ،اقتصادی واجتماعی همه مردم به طور کامل رعایت شود هدف ما بایستی ایجاد شرایطی باشد که در آن همه افراد بتوانند توانائیهای بلقوه خود را به حداکثر برسانند وبه تحول جامعه درکل کمک کنند علامیه 1986درمورد حق توسعه پدیده توسعه رایک فرایند پیچیده ، جامع وپویا می داند که دارای جنبه های اجتماعی ،فرهنگی ،اقتصادی فرهنگی وسیاسی است وازطریق آن رفاه همه افراد وجامعه درکل بطور متداوم ادامه می یابد فرد به عنوان موضوع محوری توسعه شناخته شده ودارای حقوق ودرعین حال مسئولیتهایی جهت مشارکت درتوسعه است دولتها دارای مسئولیت اصلی برای ایجاد شرایط تحقق حق توسعه به عنوان حق فردی ونیز حق اجتماعی هستند درحق توسعه به مشارکت اهمیت خاصی داده است زیرااین امر اجازه حضور فعال ،آزادانه ومعنی  دار افراد را درجریان توسعه وتوزیع عادلانه مزایای اجتماعی فراهم می آورد اعلامیه حقوق بشر به بعد بین المللی آن هم توجه دارد کشورهای توسعه یافته باید به کشورهای  درحال توسعه درایجاد شرایط کمک کنند که این شرایط عبارتند از  1-ازطریق کاهش جنبه های منفی شرایط مبادله بین المللی 2-بازپرداخت دیون خارجی 3-اجرای برنامه هایی برای اصلاح ساختار حق توسعه دارای توان بلقوه برای یکپارچه نمودن حقوق بشر است که جامعه بین الملل دربیش از پنج دهه گذشته به دنبال آن بوده است ولی هنوز تحقق نیافته است این حق نه تنها دربرگیرنده تمام حقوق مدنی،اقتصادی وسیاسی میباشد بلکه اجازه مشارکت وحضور کامل افراد رادر توسعه ای که ازلحاظ اقتصادی پایدار از لحاظ سیاسی آزاد وازلحاظ اجتماعی عادلانه است لازم می باشد اینها اهداف دراز مدتی هستند که تحقق آنها مدتها طول خواهد کشید ومستلزم تلاش همه افراد درسطح محل ،سازمانهای دولتی وغیر دولتی ،حکومت های ملی وسازمانهای بین المللی می باشد درعصر جهانی شدن که اقتصادهای ملی هرروز بیشتر به هم متکی میشوند سازمان های ملل متحد ضرورت مشارکت نزدیک بابخشهای خصوصی را تأکید می کند به صورتی که تصمیماتی که دریک بخش خصوصی گرفته می شود به صورت مستقیم وغیر مستقیم برروی جنبه های جهانی حقوق بشر تأثیر دارد

1- تأمین اجتماعی

یکی ازراههای مناسب برای احقاق حق افراد وجلوگیری از آسیب پذیر بودن افراد از جمله زنان که بیشتر در معرض آسیب هستند تأمین اجتماعی می باشد که براساس ماده11ازکنواسیونمحو تبعیض علیه زنان موارد زیر لازم الجرا میباشد 1- حق استفاده از بیمه های اجتماعی بویژه دردوران بازنشستگی دوران بیکاری هنگام بیماری وناتوانی ودوران پیری ودرسایر موارد از کار افتادگی ونیز حق استفاده ازمرخص استحقاقی 2- حق حفظ سلامتی ورعایت ایمنی درمحیط کار ازجمله حمایت ازوظیفه تولیدمثل

2_تأمین امنیت جسمی ،جنسی وروانی زنان:

 

یکی ازمسائل ومشکلاتی که زنان درجوامع مختلف با آن روبرو هستند فقدان امنیت وبهره کشی می باشد امروزه تعداد کارگران مهاجر زن که به امید رهای از فقر کشورشان را ترک کردند از رفتارهای غیر انسانی وسوء استفاده های جنسی بدست کارفرمایان خود رنج می برند در حال افزایش است این پدیده به صورت روز افزون نیز به عنوان شکل جدیدی از بردگی مرتبط با افزایش تجارت فرا مرزی جنسی وقاچاق زنان ودختران به چشم می خورد واین امر باعث شده که سازمان ملل وجا معه بین المللی توجه خاصی به مشکلات کارگران مهاجر مونت بنماید کمیسیون حقوق بشر که درسال 1946 تأسیس شد به مطالعه مسائلومشکلات حقوق بشر می پردازد ترویج حقوق زنان وحمایت از حقوق کودکان در وضعیت ها ساختار آفات مسلحانه خشونت علیه زنان خصوصاً زنان کارگر مهاجر وقاچاق زنان ودختران شده است  در این کمیسیون به دنبال حمایت از حقوقهای گروهای آسیب پذیر مثل اقلیتهای قومی ،مذهبی ،زنان و کودکان می پرداختند در کنفرانس جهانی زنان که در سال 1995 در پکن برگزار شد با بیان و تأکید برای این مطلب که در بین پیشرفت همگانی زنان و پیشرفت اجتماعی در سراسر جهان روابط روشن و قوی وجود دارد توجه خاص به توانمندسازی زنان کردند اعلامیه ای که در آن اجلاس صادر شد و در آن به برقراری هنجارهای بین المللی در جهت مساوات جنسی تأکید شد برنامه هایی برای بالا بردن سطح مشارکت زنان در حیات سیاسی ، مدنی ، اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی ارائه می نماید تا از این طریق میزان توانمندی زنان درنوسعه افزایش یابد اعلامیه پکن موضوعات مندرج در کنوانسیون را به طور دقیق تری با شناخت نکات زیر توصیف نمودند.1-حقوق زنان جزء حقوق بشر است که بخصوص از لحاظ خشونت جنسی و بهداشت تولید مثل بایستی مورد حمایت واقع شوند 2-زنان باید حقوق مساوی از لحاظ ارث بردن زمین و اموال داشته باشند 3-زنان دارای نقش ویژه[11] در خانواده و جامعه هستند و حملگی نباید مانعی جهت مشارکت آنها در اموال اجتماعی آنها باشد و نباید زنان به خاطر سقط جنین غیر قانونی مجازات شوند 4-تجاوز جنسی جزء جنایات جنگی است سازمان ملل برای هماهنگ کردن اقدامات خود در مورد پیشرفت در دستیابی زنان به حقوق مساوی از طریق تقویت زنان تدابیری اتخاذ کرده است این اصل برای اولین بار به صورت صریح در کنفرانس 1993مطرح شد که تا آن زمان خشونت علیه زنان یک پدیده بی سروصدا بود که روی زندگی میلیونها زن در جهان اثر می گذاشت و اشکال متنوعی داشت و اکثر دولتها تمایل تمایل داشتند که خشونت علیه زنان را به عنوان هر عملی مربوط خشونت مبتنی بر جنسیت

می دانست که منجر به صدمه حسمی ، جنسی یا روان یا رنج به زنان می شود و معتقدند زنان در سه زمینه آسیب پذیرند 1-خشونت در خانواده 2-خشونت ذر جامعه 3-خشونت توسط دولت یا ناده گرفتن خشونت توسط دولت سازمان ملل متحد به مبارزه با خشونت علیه زنان می پردازد ولی قوانین به تنهای کافی نیست و باید تلاشهایی برای اطلاع رسانی با تأکید روی حقوق مساوی زنان خطاب به همه جامعه (قضا ت ،مأموران پلیس و تمام مردان و پسران انجام یافته) تا رفتارهای جامعه و عقایدی که خشونت علیه زنان را تحمل می کنند تغییر یابد تغییر دادن رفتار و ذهنیت مردم درباره زنان مدتها طول خواهد کشید اما ارتقائی آگاهی عمومی مردان و پسران برای قبول زنان به عنوان شریکهای مساوی در حیات خصوصی و عمومی برای سلامت جامعه لازم و مفید است اطلاع رسانی به اندازه وضع قوانین دارای اهمیت است و برای اطلاع رسانی کامل باید مسئولین دولتی و غیر دولتی از جمله معلمان ، مقامات بهداشتی و درمانی ، قانون گذاران ، قوه قضائیه و رسانه های گروهی کمک کنند در ماده 6 از کنفرانس کنوانسیون محو کلیه اشکال تبعیضی علیه زنان آمده است که دولتهای عضو کلیه اقدامات لازم از جمله وضع قوانین را به منظور جلوگیری از کلیه اشکال قاچاق زنان و بهره برداری از روسبی گری زنان به عمل خواهد آورد.

ایجاد اشتغال و فرصت های مساوی شغل و دریافت مزد منصفانه:

 

اگر چه زنان اکثریت جمعیت جهان را تشکیل می دهند هنوز هیچ جامعه ای نیست که در آن زنان از مساوات کامل با مردان برخوردار باشند برای نمونه در سال 1996 زنان فقط 7 درصد پستهای وزارت را در حکومت های جهان داشتند ارقام مربوط به تعداد زنان شاغل در مشاغل بالا ی تجاری و آموزش عالی نیز در همین سطوح است زنان هنوز هم در معرض تبعیض گسترده در زندگی روزمره هستند و غالبا دچار عدم توجه کافی در حیات اجتماعی کشور ها ی در حال توسعه یافته می باشد کار گران مهاجر خصوصا کارگران مهاجر زن که به امید فرار از فقر کشورشان را ترک کرده اند با بهره کشی اقتصادی و تبعیضی در کار و نیز درآمدهای پائین شرایط نا مساعد کار و فقدان امنیت شغلی روبرو هستند طبق ماده 11 کنوانسیون دولتهای عضو کلیه اقدامات لازم  را به عمل خواهند آئرد تا هرگونه تبعیض علیه زنان در اشتغال از بین برود و بر اساس اصل تساوی زنان ومردان حقوق مشابه برای انها بویژه در موارد زیر تضمین شود :1 حق اشتغال به کا ر به عنوان حق جدایی نا پذیر تمام افراد بشر 2_ حق استفاده از فرصتهای استخدامی یکسان از جمله ضوابط یکسان برای برای انتخاب افراد برای شغلهای مختلف 3_حق انتخاب آزادانه شغل حق بر خورداری از ارتقای مقام , حق برخورداری از امنیت شغل و تمام امتیازات و شرایط شغل و حقاستفاده از دوره های آموزش حرفه ای و باز آموزی از جمله دوره های آموزش حرفه ای پیش رفته و مرحله ای 4_حق دریافت دستمزد برابر و نیز استفاده از مزایا و حق بر خورداری از رفتار یکسان در مشاغل که دارای ارزش برابر است توزیع شغلهای مختلف در کشورهای دنیا نشان می دهد که هیچ چیزی ذاتاً مردانه یا زنانه در شغلها وجود ندارد و آنچه به چشم می خورد فقط برداشتها و بر چسبهای جنینی است که به شغلهای گوناگون نسبت داده شده و آن نیز از کشوری به کشور دیگر متفاوت است در آمریکا شغل پزشک جزء شغلهای زنانه است در روسیه پرستاری و مدد کاراجتماعی را شغلزنانه میدانند در یونان شغلهای دندان پزشکی وحقوق در فیلیپین داروسازی کاملاً زنانه است و در ایران بر اساس اطلاعات موجود و تفکرات قالب شغل معلمی زنانه است و برخی از مشاغل حتی با حضور فعال زنان هنوز هم مردانه تلقی می شود مانند کشاورزی همین واقعیت در مورد نوع فعالیت وجود دارد و در همه کشورها لزوماً مدیریت یک کار مردانه نیست مثلاً در استرالیا و کانادا 40 درصد از مدیران را زنان تشکیل میدادند ولی در بعضی از کشورها مثل بنگلادش به 4/1 درصد میرسد یا در کره جنوبی به 4/5 درصد میرسد اطلاعات مربوط به ایران نشان میدهد که طی سالهای 1345 تا 1375 سهم زنان در کل مدیران بخش عمومی کشور تقریباً به عدد 8/2 درصد رسیده است بدین ترتیب در کشورهای توسعه یافته سهم زنان در مدیریت به نسبت سهم آنان در اشتغال متعادل تر است در حالی که در کشورهای کمتر توسعه یافته سهم زنان نسبت به جمعیت شاغل کمتر و فاصله زیادی نیز با سهم آنان در کل مدیران کشور دارا میباشد.

دلایل نابرابری در ارتقاء شغل بین زن و مرد :تفاوتهای میان زنان و مردان و آنچه که مدیریت منابع انسانی بر شناخت آن تاکید می ورزد  میتوان روشی برای یافتن جایگاهی مناسب برای زنان به دنبال داشته باشد هر زن با دو پیام در طول زندگی روبروست که این پیامها با یکدیگر متفاوت و نا همگن میباشد 1_جامعه به زنان تحصیل کرده , عاقل,بالغ و اندیشمند نیاز دارد تا بار مسئولین خود را به دوش گیرند2_نقشهای جنیتی دختران با صفتهای مهربان ,مطیع,وفادار ,عاطفی ,صدیق,خوش اخلاق و نقشهای جنیتی پسران با صفتهای قوی ,

سلطه جو,فعال رک گو و پرخاشگر تعریف می شود طبق طرز تفکر های موجود یک مدیر ستیزه جویی است که باید قوی و مقتدر و از نظر احساسی مستقل باشد و این همان کیفیتهایی است که پسران می آموزند و در واقع انتظار میرود که زن در زندگی کاری به جای زن بودن مثل پدرش باشد و در خانه مانند مادرش این ناهمخوانی زنان را دچار احساس گناه و تعارض می کند در نتیجه زنان گرایشی به رقابت اجتماعی برای اشتغال پستهای مدیریت از خود نشان نمی دهند

 تامین حداقل زندگی و رفاه در جهت ارتقاء میزان شاخص امید به زندگی:محرومیت از حقوق اساسی مربوط به اشتغال ,مسکن, غذا و تبعیض گسترده ,آلودگی آب , سوء تغذیه و غیره از عواملی هستند که زندگی انسان را تهدید می کنند سازمان ملل متحد تامین نیازهای افراد ضعیف را جزء و ظایف خود میداند با وجود اینکه تامین این نیازها جزء کار کردهای حقوق بشر در نظر گرفته نشده است ولی هیچ تر دیدی نیست که تامین غذا ,مراقبت پزشکی و آموزشهای پایه وسیله مستقیم و محسوس حمایت از افراد بشر می باشد طبق ماده 13 کنوانسیون محو تبعیض علیه زنان دولتهای عضو کلیه اقدامات لازم را به منظور رفع تبعیض علیه زنان در سایر حوزه های زندگی اقتصادی و اجتماعی به عمل خواهد آورد تا حقوق یکسان بویژه در زمینه های زیر بر اساس برابری مردان و زنان  تضمین شود 1_حق استفاده از مزایای خانوادگی 2_حق استفاده از وام های بانکی , رهن و سایر اعتبارات مالی 3_حق شرکت در فعالیتهای تفریحی ,ورزشی و کلیه زمینهای زندگی فرهنگی همچنیندولتهای عضو کلیه اقدامات را برای رفع تبعیض علیه زنان در مناطق روستایی به عمل خواهد آورد تا از مزایای زیر بهره مند شوند1_دسترسی به تسهیلات

بهداشتی کافی از جمله اطلاعات مشاوره و خدمات تنظیم خانواده 2_استفاده مستقیم از برنامه های تامین اجتماعی 3_دسترسی به وامها و اعتبارات کشاورزی ,تسهیلات بازرگانی و بر خورداری از رفتار مساوی از چها چوب اصلاهات ترزی 4_بهره مندی از شرایط زندگی مناسب بویژه در مورد مسکن ,بهداشت,آب,برق, وسائل حمل و نقل و وسائل ارتباطی

فراهم کردن زمینه مشارکت زنان در اداره امور اجتماعی و فرهنگی:در بین سازمانهای غیر دولتی حقوق بشر گروههای مر بوط به زنان در جهان امروز بسیار فعال هستند و نقش حیاتی در پیشبرد و توانمند ساختن زنان از طریق افزایش آگاهی به مسائل زنان و نیز آموزش زنان در مورد حقوق بشر ایفا می کند سازمانهای غیر دولتی دیگری دارای نقش غیر مستقیم در دفاع از حقوق بشر هستند آنها عمدتاً روی موضوعات دیگری کار میکنند وبا توجه به حقوق بشر رادر شمار فعالیتهای خود قرارداده وگروههای آسیب پذیرجهت پیش برد آرمانهای حقوق بشر توجه می نماید درماده 7 کنوانسیون محو تبعیض علیه زنان آمده است که دولتهای عضو برای محو تبعیض علیه زنان درزندگی سیاسی واجتماعی کشور کلیه اقدامات لازم را به عمل خواهند آورد بویژه حقوق زیرادر شرایط مساوی با مردان برای زنان تضمین خواهند کرد

1) رأی دادن درکلیه انتخابات وهمه پرسی های عمومی وداشتن حق برای انتخابات شدن درتمام نهادهایی که مردان می توانند انتخاب شوند

2)شرکت در تعیین سیاست دولت واجرای آن وانتصاب به سمتهای دولتی وانجام کلیه مسئولیتهای دولتی 

3) شرکت درسازمانها وانجمنهای دولتی همچنین درماده 8کنوانسیون آمده است که دولتهای عضو درشرایط مساوی بامردان این فرصت رابه زنان میدهد که به عنوان نماینده دولت درسطح بین المللی عملی نموده ودرفعالیت سازمانهای بین المللی نقش داشته باشد

تأمین امکانات ازدواج برای زن ومرد وحمایت از خانواده:

درسال 1990جمع عمومی تلاشهای مربوط به شناخت حقوق بشر دررابطه باازدواج وهمچنین کارگران مهاجر ازطریق حمایت ازحقوق آنها واعضای خانواده هایشان افزایش داد ماده 11 کنوانسیون محو تبعیض علیه زنان به منظور جلوگیری ازتبعیضات علیه زنان بر پایه ازدواج یا نقش مادری وتضمین حق آنها جهت انجام کار دولتهای عضو اقدامات زیر رابه عمل خواهند آ[12]ورد

1)ممنوعیت اخراج به دلیل بارداری یا مرخصی زایمان وتبعیض در اخراج براساس وضعیت زناشویی وبه کارگیری مجازات های دراین زمینه

2) صدور اجازه مرخصی زایمان با حقوق ومزایای اجتماعی مشابه بدون ازدست دادن شغل قبل یا مزایای اجتماعی

3)تشویق به ارائه خدمات حمایتی لازم به نحوی که والدین راقادر نماید تعهدات خانوادگی رابا مسئولیتهای شغلی ومشارکت درزندگی اجتماعی هماهنگ سازند بخصوص ازطریق ترغیب ایجاد وتوسعه شبکه تسهیلاتی برای مراقبت ازکودکان

4)برقراری  حمایت خاص اززنان هنگام بارداری درشغلهایی که برای آنها زیان آور می باشد

درماده 9کنوانسیون آمده است :

1) دولتهای عضو به زنان حقوق مساوی بامردان درمورد کسب تغیر یاحفظ تابعیت خود اعطا خواهد کرد دولتها بویژه تعیین می کنند که ازدواج بامردخارجی یا تغییر تابعیت شوهردردوران ازدواج خود به خود باعث تغییرتابعیت زن وبی وطن شدن زن نگردد

2)دولتهای  عضو به زنان حقوقی مساوی بامردان درمورد تابعیت فرزندانشان اعطا خواهد کرد طبق ماده 16کنوانسیون  دولتهای عضو کلیه اقدامات مقتضی را به منظور رفع تبعیض علیه زنان درکلیه امورمربوط به ازدواج وروابط خانوادگی به عمل خواهد آورد بویژه براساس تساوی مردان وزنان موارد زیر را تضمین خواهند کرد:1-حق یک زن برای عقد ازدواج 2-حق یکسان درانتخاب آزادانه همسروبارضایت کامل و آزادانی آنها 3-حقوق ومسئولیتهای یک زن درطی دوران زناشوئی وهمچنین هنگام طلاق یاجدائی 4-حقوق ومسئولیتهای یکسان به عنوان والدین صرف نظرازمسئولیت زناشوئی آنها درمسائلی که به فرزندان آنهامربوط می شوددرکلیه موارد منافع کودکان ازاولویت برخوردار است 5-حقوق یکسان درمورد تصمیم گیری آزادانه ومسئولانه نسبت به تعداد فرزندان وفاصله زمانی بارداری ودسترسی به اطلاعات آموزش وابزار لازم که قدرت وبهره مندی ازاین حقوق را به ایشان می دهد 6- حقوق ومسئولیتهای یکسان در مورد حضانت و سرپرستی فرزندان و فرزندخواندگی و موارد مشابه 7-حقوق فردی یکسان به عنوان شوهر و زن از جمله حق انتخاب نام و نام خانوادگی ،شغل و پستهای اجتماعی8-حقوق یکسان برای زوجین نسبت به مالکیت حق انتخاب مدیریت ،سرپرستی وبهره مندی وانتقال ملک به صورت رایگان وپرداخت هزینه

حق آزادی ومساوات درمشیت حقوق:

طبق دوماده اولیه اعلامیه جهانی حقوق بشر انسانها بخاطرجوهره مشترک دارای مشیت انسانی مساوی هستند حقوق بشر حالات جهانی دارد واین امر بخاطر دولت یاسازمان بین المللی خاصی نیست بلکه بخاطر تعلق آن به همه بشریت است این دو  ماده خاطر نشان می سازند که حقوق بشر از زمان تولد هر فرد به وی تعلق می یابد وامتیازی برای افراد منتخب نمی باشد ودرعین حال امتیازی نیست که به کلی اعطا شود ویااز کسی سلب گردد ماده 1 اعلام میدارد که تمام افراد بشر ازلحاظ مشیت وحقوق مساوی به دنیا می آیند همه آنها دارای عقل ووجدان هستند وبایدنسبت به یکدیگر باروح برادری وبرابری رفتار کنند ماده 2اعتبار جهانی زندگی به دور ازهرگونه تبعیض را به رسمیت می شناسد هرکس بدون هرگونه تفاوتی ازقبیل رنگ،جنس،زبان،مذهب،عقاید سیاسی،یاهرعقیده دیگرریشه های ملی یا اجتماعی ویا هروضعیت دیگرازهمه حقوق وآزادیهایی که دراعلامیه مطرح شده است برخورداراست براساس ماده دو کنوانسیون دولتهای عضو تبعیض علیه زنان رادرکلیه اشکال آن محکوم وموافقت می نماید که بدون هیچ گونه تأملی سیاست محوتبعیض علیه زنان باکلیه ابزارهای مناسب دنبال نموده وموارد زیر متعهد می شود:

1)گنجاندن اهل مساوات میان زنان ومردان درقانون اساسی یا سایرقوانین مربوط به هرکشور چنانچه تاکنون منظور نشده باشد وتضمین تحقق عملی این اصل بروسیله وضع قانون برسایر روشهای مناسب دیگر

2)تصویب قوانین مناسب ویااقدامات دیگر ازجمله مجازات درصورت اقتضاء به منظور ممنوع کردن تبعیض علیه زنان

3)خودداری ازانجام هرگونه عمل وحرکت تبعیض آمیز علیه زنان ورعایت این تعهدات توسط مراجع ومو سسات دولتی

4)اتخاذ کلی اقدامات مناسب برای محو تبعیض علیه زنان توسط هرشخصی سازمان یا شرکت

حق برخورداری ازحمایت مساوی درقانون:

یکی ازمسائل مهم دیگری که برای احقاق حق زنان دارای اهمیت است حمایت مساوی قوانین اززن ومرد می باشد اداره پیشبردزنان نقش مهمی درحمایت ازکمیته رفع تبعیض علیه زنان دارد اداره پیش بردزنان صندوق توسعه ملل متحد برای زنان وموسسه تحقیقات وآموزش جهت پیش بردزنان  به طور مشترک شبکه مهمی روی پایگاه اینترنتی سازمان ملل برای پیشبرد وتوانمند سازی زنان تحت عنوان دیده بان زنان تأسیس کردند همچنین دولتهای عضو کنوانسیون موارد زیر را متعهد میشود:

1-برقراری حمایت قانونی ازحقوق زنان برمبنای برابری بامردان وحصول اطمینان ازحمایت موثر اززنان درمقابل هر گونه احترام تبعیض آمیز از طریق مراجع قضایی زیر صلاح ملی وسایر موسسات دولتی

2- اتخاذ تدابیر لازم ازجمله وضع قوانین به منظور اصلاح یافسخ قوانین ،مقررات معرف یاروش های موجود که علیه زنان تبعیض آمیز می باشد

3-فسخ کلیه مقررات کیفری ملی که تبعیض علیه زنان را موجب می شود امابراسا س ماده 4کنوانسیون 1-اتخاذ تدابیر ویژه موقتی توسط دولتهای عضو که هدف آن تسریع مساوات بین مردان وزنان درعمل می باشد نبایدبه عنوان تبعیض به صورتی که دارای کنوانسیون تعریف شده است تلقی شود امااین امر به هیچ وجه نباید منجربه حفظ معیارهای نابرابرومجزاشوداین اق[13]دامات پس از تحقق اهداف مربوطه د ر رفتار و فرصتهای برابر متوقف خواهد شد 2-اتخاذ تدابیر ویژه توسط دولت های عضو از جمله اقداماتی که در این کنوانسیون برای حمایت از افراد از نظر مادی منظور شده است تبعیض آمیز نخواهد بود

حق دادخواهی از محاکم دارای صلاحیت:  همه انسانها اعم از مرد وزن باید بتوانند شکایات خود را به محاکم دارای صلاحیت ارجاء دهند و اطمینان داشته باشند که حکم در مورد همه آنها به صورت یکسان اجرا می شود دیوان کیفری بین المللی با هدف مبارزه با مصونیت از مجازات به وجود آمد یعنی به دست آوردن اطمینان از این که مجرمین موارد نقض حقوق بشر از مجازات و عواقب قانونی اعمال خود مصون نباشند تا زمانی که جنایات ، تجاوز ،شکنجه ،قتل ،کشتار جمعی و پاک سازی قومی مجازات نشوند نمی توانیم امیدوار باشیم که از وقوع مجدد آنها در آینده پیشگیری شود مجزات بابت نقض حقوق بشر چیزی است که سازمان ملل باید خواستار آن باشد اولین قدم دراین راه تأسیس دیوان کیفری دریوگوسلاوی بود آنچه اکنون نیاز داریم یک دیوان دائمی کیفری بین المللی است که اساس نامه روشن وعادلانه ای داشته باشد ودامنه جرائم تحت صلاحیت دیوان ازجمله خشونتهای جنسی وجنسیتی وخشونت علیه کودکان را معین نماید نقش دیوان ذکرشده باید محدود به مناقشات بین المللی نباشد بدترین شقاوت های عصر ما درنتیجه مناقشات داخل رخ داده است واین دیوان اگر قوی یاشد می تواند باز دارنده ترور ،تجاوزوکشتار بی حساب وغیره باشد براساس ماده 15 کنوانسیون 1-دولتهای عضو به زنان حقوق مساوی با مردان دربرابر قانون اعطا میکنند 2-دولتهای عضو درامور مدنی به زنان اختیارات قانونی مساوی با مردان ونیز فرصتهای مساوی برای بهره برداری از این اختیارات اعطا خواهند کرد همچنین در زمینه انعقاد قرار داد واداره امور دارای اختیار خواهند بود ومراجع غذایی ودادگاهها به این مسائل رسیدگی می کنند 3- دولتهای عضو موافقت مینمایند که کلیه قراردادها واسناد خصوصی درجهت محدود کردن اختیارات  زنان غیر قابل اجرا وغیرقانونی باشد 4- دولتهای عضو به زنان ومردان حقوق یکسان مربوط به تردد افراد وآزادی انتخاب محل سکونت واقامتگاه اعطا خواهند کرد

حق تشکیل اجتماعات وانجمن های مسالمت آمیز:

تلاشها وتشویق دفترامورزنان درنهاد رئیس جمهوری سبب پیدایش سازمان غیر دولتی زنان شد ودرسال 1379 تعداد انها افزایش یافت روندفزاینده تعداد سازمانهای غیر دولتی وفعالیت آنها درزمینه های مختلف محیط زیست ،بهداشت جمعیت،پژوهش وآموزش وامور خیریه امید وار کننده است ولی برای موفقیت بیشتر به اصلاحات وروشنگری های بیشتری نیاز است البته اجتماعات دیگری هم وجود دارد که صد درصد غیر دولتی نیستند مانند واحد بسیج خواهران که درزمره سازمانهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است ویادفترزنان روستایی که دروزارت جهاد سازندگی فعال می باشد وهمچنین تعاونی های زنانی که نهادهای اقتصادی هستند درماده 14از کنوانسیون آمده است که دولتهای عضواقداماتی لازم برای رفع تبعیضی خصوصاً درمناطق روستایی به عمل آورد که عبارتند از1-تشکیل گروهها وتعاونی های خود یاری به منظور دستیایب به امکانات وفرصتهای اقتصادی  مساوی ازطریق خوداشتغالی 2-شرکت درکلیه فعالیتهای محلی

[14]

 

 

 

 

پایان

 

 

 

 

 

منابع :

 

1- توسلي، مقاله جامعيت مفهوم توسعه، مجموعه مقالات سمينار جامعه‌شناسي توسعه، 1380

2- مركز امور مشاركت زنان، مجموعه مقالات همايش توانمندي زنان، شهريور 1379

3- بزدخواستي، زنان و تغييرات اجتماعي، 1372، انتشارات ماني

4- اداره اطلاعات همگاني، حقوق بشر در جهان امروز-اولويتي براي سازمان ملل، 1379

5- امير ارجمند، اردشير، استاد بين‌المللي حقوق بشر، 1381، چاپ و انتشار شهيدبهشتي

6- محمدزاده، مديريت توسعه، 1377، چاپ مهر (قم)

7- دفتر امور زنان،مجموعه مقالات كنگره نقش زن در علم، صنعت و توسعه

8- روح‌الاميني، زمينه فرهنگ سياسي، 1367، تهران، انتشارات عطار

9- ياي لوسين، فرهنگ سياسي و توسعه سياسي: ترجمه مجيد محمدي، 1370

10- زندپور، زنان و تبعيض، 1384، نشر گل آذين

11- ازكيا، جامعه‌شناسي توسعه